Somalië, gelegen in de hoorn van Afrika, wordt omschreven als een ‘failed state’. Het is één van de armste en gewelddadigste landen ter wereld. Somalië heeft met 3025 km de langste kustlijn van het Afrikaanse continent en piraten hebben het nieuws over Somalië de afgelopen jaren gedomineerd. Het land is sinds 1960 onafhankelijk, maar daarvoor was het land sinds 1884 in tweeën gedeeld. Eén deel was onderdeel van het Britse rijk en het andere deel was een Italiaanse kolonie. Het land kent naar Afrikaanse maatstaven maar weinig verschillende etnische groeperingen. Vrijwel alle Somaliërs spreken dan ook Somalisch, hoewel er ook een aantal minderheidstalen zijn. Ook zijn bijna alle Somaliërs soennitische moslims, in contrast tot de buurlanden Ethiopië en Kenia waar de meerderheid van de bevolking christen is.
Na de onafhankelijkheid kwam het land al vrij snel onder communistische invloed en het regime onder leiding van generaal Siad Barre streefde naar een Groot-Somalië waar ook een deel van het Ethiopische grondgebied onder zou vallen. In 1977 brak daarom een oorlog uit met Ethiopië, maar door gebrek aan steun van andere landen werden de Somalische rebellen verslagen. De Verenigde Staten schoten het geïsoleerde land in 1980 te hulp in het kader van de containmentpolitiek. De militaire steun leidde in 1986 echter tot een burgeroorlog waarbij revolutionaire bewegingen in het noorden de regering bestreden. In 1988 sloten Somalië en Ethiopië vrede, maar de burgeroorlog woedde door. Na een onafhankelijkheidsstrijd riep het voormalige Britse deel van Somalië in 1991 de republiek Somaliland uit, maar dit land wordt internationaal niet erkend. Sinds die tijd heeft het land dus ook geen centrale overheid meer. In september 1992 werd een VN-vredesmacht naar de hoofdstad Mogadishu gevlogen om de burgers te beschermen. De bekende film Black Hawk Down is hierop gebaseerd. In 1994 werd een vredesovereenkomst door de verschillende partijen ondertekend, maar sinds de VN troepen in 1995 het land verlieten is de strijd weer opgelaaid. In 1998 vond er een nieuwe afscheuring plaats in het noorden van Somalië, maar de autonome staat Puntland had de intentie om slechts tijdelijk onafhankelijk te zijn totdat er een Somalische verzoening en centrale overheid zou komen. In 2002 riep krijgsheer Hassan Muhammad Nur “Shatigadud” de onafhankelijkheid uit in Zuidwest-Somalië. Net als Puntland wilde de regio slechts tijdelijk onafhankelijk zijn.
In mei 2006 brak er een nieuwe oorlog uit tussen een alliantie van Mogadishu-krijgsheren en de militie die loyaal was aan de Unie van Islamitische Rechtbanken (UIR) en die van Somalië een islamitische staat willen maken. Op 25 december verklaarde Ethipië de UIR de oorlog toen die de Mogadishu-krijgsheren had verslagen en met behulp van het Ethiopische leger keerden de overheidstroepen terug in Mogadishu en werden de islamitische strijders teruggedreven naar het zuiden. Ethiopische troepen bleven achter om de orde te handhaven en in 2007 besloten veel krijgsheren hun wapens in te leveren en hun manschappen bij het Somalische leger onder te brengen. De huidige president van Somalië is Sharif Sheikh Ahmed.
Somalië heeft een rijke muziektraditie. De meeste liederen zijn pentatonisch, dus de toonreeksen bestaan uit 5 tonen. Oude Somalische instrumenten zijn onder andere de batar drum en de oed, een elf-snarige voorloper van de luit. De eerste vorm van moderne muziek ontwikkelde zich in de jaren ’30 toen Somalië deel uitmaakte van het Britse protectoraat. De muziekstijl die toen opkwam werd Xer-Dhaanto genoemd, een innovatieve vorm van traditionele Somalische muziek. De eerste vorm van Somalische populaire muziek was de balwo stijl dat in de jaren ’40 door zanger Abdi Sinimo werd ontwikkeld. Het was een mix van poezië en Somalische dansmuziek. Cabdillahi Qarshe werd begin jaren ’40 bekend met de qaraami muziek. Veel qarami liedjes zijn vandaag de dag nog steeds erg populair en ze worden gespeeld op de oed. Tijdens het regime van Barrad werd de muzikale ontwikkeling onder druk gezet en uit die periode stammen daarom veel protestliederen.
K’naan
De bekendste Somalische artiest is waarschijnlijk K’naan. Keinan Abdi Warsame werd in 1978 geboren, groeide op in Mogadishu en maakte een groot deel van de burgeroorlog mee. Zijn tante Magool was een bekende Somalische zangeres en zijn opa was een bekende dichter. K’naan is moslim en zijn naam betekent ‘reiziger’ in het Somalisch. Tijdens zijn jeugd luisterde hij veel naar hiphopcassettes die zijn vader vanuit Amerika opstuurde. Toen hij 13 jaar oud was verhuisde hij naar New York en werd hij met de andere helft van zijn familie herenigd. Kort daarna verhuisden ze echter naar Toronto in Canada waar een grote Somalische gemeenschap is. Terwijl hij opgroeide bracht hij veel tijd door in de gevangenis en hij verloor veel vrienden door (zelf)moord, gevangenis en deportatie. Ondanks dat hij de Engelse taal niet machtig was maakte hij zich hiphop en rapmuziek eigen. Hij werd ontdekt door een Canadese producer en tijdens een kritisch optreden op een VN-bijeenkomst was de Senegalese zanger Youssou N’Dour erg onder de indruk van zijn muzikale talenten. Hij haalde K’naan over om mee te werken aan zijn album Building Bridges en zo kon hij de rondtoeren over de wereld. Zijn debuutalbum The Dusty Foot Philosopher werd positief ontvangen en hij werkte hierna met veel bekende artiesten samen waaronder Nelly Furtado, Keane, Will.i.am en Damian Marley. Zijn stem wordt geassocieerd met Eminem, maar hij zingt over heel andere onderwerpen. Hij vindt zelf dat hij “urgent music with a message” maakt en hij zingt vooral over zijn thuisland Somalië en hij roept op om het geweld te beëindigen. Volgens anderen combineert hij Bob Marley met Afrikaanse hiphop muziek. Afgelopen zomer werd zijn nummer Wavin’ Flag door Coca Cola uitgekozen als themanummer voor het WK.
Maryam Mursal
De in 1950 geboren Maryam Mursal is in Somalië bekend geworden om haar Somalische jazz, een eigen mix van soul, blues en Somalische muziek. Ze groeide op in een moslimgezin maar brak veel tradities toen ze in nachtclubs ging zingen. Toen ze in haar liederen kritiek uitte op het militaire regime mocht ze twee jaar lang niet meer zingen en verdiende ze haar geld als taxichauffeur. Tijdens de burgeroorlog vluchtte ze met haar man en kinderen naar het buurland Djibouti en hier vond ze asiel bij de Deense ambassade. Toen ze daarna naar Denemarken verhuisde kwam ze al snel in aanraking met Peter Gabriel die haar muziek uitgaf onder zijn Real World label.
Waayaha Cusub
De Waayaha Cusub band bestaat uit 11 leden, 10 mannen en 1 vrouw. De band bestaat uit jonge Somaliërs en keert zich tegen islamieten die hun religie gebruiken om oorlog te voeren binnen Somalië. De 24-jarige zangeres van de band, Falis Abdi, draagt uit protest strakke jeans en weigert een hoofddoek te dragen. Ze zegt hierover in een interview “They criticize me and say ‘she is not Muslim because of wearing a trouser’. I am Muslim. I want to reach my people. I will not stop my mission because of fear or other people’s desires. History will tell who is right and wrong.”
SomaliA
Geboren in Mogadishu, groeide Somalia op in een wereld van oorlog en chaos. Toen ze 12 jaar oud was lukte het haar familie als één van de weinig families om te emigreren en het gezin settelde zich Minnesota. Terwijl ze aan haar nieuwe omgeving probeerde te wennen, vond Somalia rust door poëzie te schrijven. Toen ze net aan de sneeuwrijke omgeving van Minnesota begon te wennen, besloot het gezin naar de zonnige oostkust te verhuizen en zo kwam ze terecht in San Jose, Californië. In haar zoektocht om haar teksten in liedjes te verwerken kwam ze uit bij de Squad Music Group of Oakland. Ze zingt voornamelijk in het Engels en haar teksten reflecteren haar gevoelens en worstelingen.
Gulled Ahmed
Gulled is geboren en opgegroeid in Somalië, maar woont inmiddels in Houston, Texas. In zijn muziek brengt hij rap, reggae en soul bij elkaar. Zijn nieuwste album heet Adamow, wat ‘mensheid’ betekent. In zijn muziek probeert hij vooral aansluiting te vinden bij de urban en populaire muziekcultuur van Somalië.
Overige artiesten
Er zijn nog veel meer Somalische artiesten, teveel om ze allemaal bij langs te gaan. Hieronder daarom een aantal losse clips van artiesten, zodat je zelf daarop door kan zoeken:
Nuradin Ahmed
Jooqle
Omar Dhuule
Maxamed Axmed Kuluc
Hibo Nuura
Tot slot
Somalië kent nog veel meer artiesten. In mijn YouTube playlist van Somalië kun je meer muziek van bovengenoemde artiesten beluisteren. YouTube is sowieso een goede manier om liedjes te beluisteren, maar daarnaast zijn een hoop artiesten gewoon bij Bol.com te koop of kun je via Last.FM en Spotify gratis liedjes beluisteren.
Verder zijn er aardig wat websites waarop Somalische muziek verzameld wordt. Hieronder staan de belangrijkste 4 websites:
[wedge]
- http://www.allsomalimusic.com/
- http://somali-music.com/
- http://www.somalimuzic.com/
- http://www.markacadey.net/music/
[/wedge]
